Zonulina – interesujące białko odkryte w 2000 roku, uwalniane przez komórki nabłonka jelitowego (enterocyty)1. Zonulina swą strukturą przypomina toksynę produkowaną przez bakterie przecinkowca cholery (Vibrio cholerae)2. Naukowcy twierdzą, że zonulina reguluje przepuszczalność błony jelitowej i odpowiada za transport płynów, jonów, makromolekuł i leukocytów między światłem jelita, a układem krwionośnym2.
Bariera jelitowa pełni w organizmie funkcję ochronną, odżywczą oraz odpornościową. W związku z ogromem funkcji jakie pełni, prawidłowa jej praca jest niezwykle ważna dla zachowania naszego zdrowia. W sytuacji nadmiernego uszkodzenia może dojść do rozwoju zespołu jelita przesiąkliwego (ang. Leaky gut syndrome – LGS). Do czynników wpływających na destrukcję naszej bariery jelitowej zalicza się między innymi: alkohol, antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. paracetamol, ibuprom), przebyte zakażenia wirusowe, bakteryjne, pasożytnicze, żywność przetworzoną - bogatą w konserwanty oraz stres1. Wysoki poziom zonuliny świadczy o uszkodzeniu bariery jelitowej, a wraz ze zwiększoną przepuszczalnością jelita cienkiego dochodzi do przedostania się do krwioobiegu substancji szkodliwych. LGS związany jest z wieloma jednostkami chorobowymi, np: alergią i nietolerancją pokarmową, nadwagą i otyłością, problemami skórnymi, chorobami z autoagresji (Hashimoto, celiakia, RZS czy cukrzyca typu 1), nadciśnieniem tętniczym, migreną, zaburzeniami nastroju, a nawet depresją 1.
Z uwagi na wzajemne powiązanie między uszkodzeniem bariery jelitowej, a aktywacją bądź nasileniem szeregu chorób cywilizacyjnych, coraz częściej wykonuje się testy oceniające jej szczelność i funkcjonalność. Za pomocą testów immunoenzymatycznych (ELISA) wykrywających przeciwciała przeciwko zonulinie można oznaczyć poziom zonuliny we krwi i stolcu. Obecnie uważa się, że badanie to jest jednym z najlepszych dostępnych na rynku testów oceniających przesiąkliwość jelitową1.
Autor:
Sylwia Knap - podinspektor Działu Badań Laboratoryjnych (Medyczne Laboratorium Diagnostyczne)
Źródło:
1Sieńczewski Ł. „Diagnostyka zespołu jelita przesiąkliwego” FOOD FORUM 6(16)/2016
2Węgrzyn D., Adamek K., Łoniewski B., „Metody diagnostyki funkcji bariery jelitowej” Przegląd Lekarski 2017/74/8